Toplumsal yaşamın hızla değişmesi, değer ve tercihlerdeki değişimler, bireyden beklenen rol davranışlarının değişimi ve kişinin buna yönelik algısı gibi birçok alandaki değişimin insanın yaşamını giderek daha karmaşık hale getirmektedir. Söz konusu değişimler bireyin sosyal ve günlük ilişkilerindeki yaşantısını etkilediği gibi iş-meslek gibi yaşamını da etkilemektedir. İşletme de çalışan insan faktörü önemi bir yere sahiptir. İşletmenin başarısı ve sürdürülebilirlikleri rekabet güçlerini arttırmaları, çalışan personelin deneyimi verim ve etkinliğe bağlıdır. Bu nedenle organizasyonlar, her bakımdan işe yarar üstün insan gücünü kendi bünyesine katarken, nitelikli mevcut personeli de organizasyon içerisinde kalmaları için, stratejik çalışmalar geliştirmektedirler. Son yıllarda yapılan literatür çalışmaları göstermektedir ki, genetik olarak algılanan bir çok hastalığın aslında stresle bağlantılı olduğudur. Aslında genetik olarak bilinen kalp damar şeker, kolesterol, yaş risk etkenlerinin aslında A tipi davranış sergileyen ve özellikle de daha çok stresli kişiler olup A tipi hareket tarzı ile bağlantılı olduğu anlaşılmıştır. Roseman Friedman ile birlikte yaptıkları çalışmalarda son yıllarda artan kalp damar hastalıkları ile ilişkili ölümlerdeki bu artışın A tipi kişilerin, B tipindeki kişilere göre iki kat kalp rahatsızlıklarına yakalanmakta olup, bu davranışı sergileyen insanların da toplumda bu hastalığa yakalanma oranını arttırmaktadır. ABD’de bu hastalıklara yakalanma ve ölümlerdeki artış 20. yüzyıl aşağı yukarı üç kat artarak ilk basamağa yerleşmiştir. Türkiye’de ise bu durum her üç ölümden birisi olarak kalp ve damar hastalığı neticesi olarak belirtilmiştir. Giderek daha da karmaşık bir durum alan toplumun yapısı, çalışma ortamındaki bireyleri rekebetçi, agresif saldırgan hırslı gücünü aşıp kendini zorlayan A tipi insanlardır. Kalp damar hastalıkları ve birçok hastalığın nedeni olan stres; aynı zamanda kanser hastalığına neden olmakla kalmayıp; bu hastalığın yayılmasında da etkili olduğu belirtmişlerdir (Yılmaz, Ekici 2003: 5). Kişilik özellikleri kişiden kişiye faklılıklar gösterir. Bir kısım insanlar stresten daha çabuk etkilenerek alarm durumuna geçerken bazıları ise daha geç etkilenirler. Aynı durumda bir kısım insanların strese karşı dayanıklı olması daha uzun iken bir kısım insanların ise çok daha kısadır. İnsanların kişilik özellikleri, A ve B tipi olmak üzere iki kümede toplanarak stresin olumsuz etkilerine hangi kişilik özelliklerinin daha yatkın olacağı belirlenebilir (Gümüştekin, Öztemiz,). A tipi kişilik davranışları birden fazla işi kısa zamanda mesai saatleri dışında akşamları ve hafta sonu eve iş götürerek tam anlamıyla dinlenememek üst seviyelere yetişebilmek için kendi kendileri ile yarışıyor olmak ve bu hareketleri alışkanlık haline getirmek ve üst seviyelere ulaşmayı amaçlarken aynı zamanda da iş koşullarından hoşnut olmamak. Amirleri yöneticiler tarafından yanlış anlaşıldığı duygusuna kapılmak ve diğer kişilerin başarısından ve çabalarından rahatsız olmak. A tipi davranış sergileyen bu insanlar zamanla yarış durumunda kuralcı ve aşırı hırslı ihtiraslı olup çevresin ide kontrol etme çabası içinde olurlar (Elliot ve Eisdorf). B tipi kişilik davranışı gösteren bireyler ise kendi başına bir kişilik özelliği olmayıp A tipi davranış özellikleri gösteren kişilerin kişilik özelliği zıddı olarak ortaya çıkmıştır. B tipindeki kişiler oldukça yumuşak huylu duyarlı tahammül ve sabır gösterirken zaman ve kişiler ile yarış halinde olmadan hatta zaman kavramını da dikkate almadan düzenli çalışarak mücadeleci ve bir davanın hararetli tarafı olmazlar. Katı çalışma kuralları ve başarıya odaklı olmadıkları içindir ki, B tipi kişilik özelliklerini sergileyen B tipi insanlar sabırlı olmaları farklı açılardan olayları değerlendirmeleri neticesi olarak, yönetimin üst seviye kadar yükselebilirler (Gilmer). Stres organizasyon için yönetsel anlamda çok önemli bir olgu olup, iş görenin performansını ve verimliliğini düşürmekte, olumsuz davranışlar sergilemesine neden olmaktadır (Ceylan, Ulutürk).
Anasayfa
Yazarlar
Neslihan Özbozkurt
Yazı Detayı
Bu yazı 1587+ kez okundu.
Bilinenin Aksine Kişilik Tipleri Hastalıklara Neden Oluyor
Toplumsal yaşamın hızla değişmesi, değer ve tercihlerdeki değişimler, bireyden beklenen rol davranışlarının değişimi ve kişinin buna yönelik algısı gibi birçok alandaki değişimin insanın yaşamını giderek daha karmaşık hale getirmektedir. Söz konusu değişimler bireyin sosyal ve günlük ilişkilerindeki yaşantısını etkilediği gibi iş-meslek gibi yaşamını da etkilemektedir. İşletme de çalışan insan faktörü önemi bir yere sahiptir. İşletmenin başarısı ve sürdürülebilirlikleri rekabet güçlerini arttırmaları, çalışan personelin deneyimi verim ve etkinliğe bağlıdır. Bu nedenle organizasyonlar, her bakımdan işe yarar üstün insan gücünü kendi bünyesine katarken, nitelikli mevcut personeli de organizasyon içerisinde kalmaları için, stratejik çalışmalar geliştirmektedirler. Son yıllarda yapılan literatür çalışmaları göstermektedir ki, genetik olarak algılanan bir çok hastalığın aslında stresle bağlantılı olduğudur. Aslında genetik olarak bilinen kalp damar şeker, kolesterol, yaş risk etkenlerinin aslında A tipi davranış sergileyen ve özellikle de daha çok stresli kişiler olup A tipi hareket tarzı ile bağlantılı olduğu anlaşılmıştır. Roseman Friedman ile birlikte yaptıkları çalışmalarda son yıllarda artan kalp damar hastalıkları ile ilişkili ölümlerdeki bu artışın A tipi kişilerin, B tipindeki kişilere göre iki kat kalp rahatsızlıklarına yakalanmakta olup, bu davranışı sergileyen insanların da toplumda bu hastalığa yakalanma oranını arttırmaktadır. ABD’de bu hastalıklara yakalanma ve ölümlerdeki artış 20. yüzyıl aşağı yukarı üç kat artarak ilk basamağa yerleşmiştir. Türkiye’de ise bu durum her üç ölümden birisi olarak kalp ve damar hastalığı neticesi olarak belirtilmiştir. Giderek daha da karmaşık bir durum alan toplumun yapısı, çalışma ortamındaki bireyleri rekebetçi, agresif saldırgan hırslı gücünü aşıp kendini zorlayan A tipi insanlardır. Kalp damar hastalıkları ve birçok hastalığın nedeni olan stres; aynı zamanda kanser hastalığına neden olmakla kalmayıp; bu hastalığın yayılmasında da etkili olduğu belirtmişlerdir (Yılmaz, Ekici 2003: 5). Kişilik özellikleri kişiden kişiye faklılıklar gösterir. Bir kısım insanlar stresten daha çabuk etkilenerek alarm durumuna geçerken bazıları ise daha geç etkilenirler. Aynı durumda bir kısım insanların strese karşı dayanıklı olması daha uzun iken bir kısım insanların ise çok daha kısadır. İnsanların kişilik özellikleri, A ve B tipi olmak üzere iki kümede toplanarak stresin olumsuz etkilerine hangi kişilik özelliklerinin daha yatkın olacağı belirlenebilir (Gümüştekin, Öztemiz,). A tipi kişilik davranışları birden fazla işi kısa zamanda mesai saatleri dışında akşamları ve hafta sonu eve iş götürerek tam anlamıyla dinlenememek üst seviyelere yetişebilmek için kendi kendileri ile yarışıyor olmak ve bu hareketleri alışkanlık haline getirmek ve üst seviyelere ulaşmayı amaçlarken aynı zamanda da iş koşullarından hoşnut olmamak. Amirleri yöneticiler tarafından yanlış anlaşıldığı duygusuna kapılmak ve diğer kişilerin başarısından ve çabalarından rahatsız olmak. A tipi davranış sergileyen bu insanlar zamanla yarış durumunda kuralcı ve aşırı hırslı ihtiraslı olup çevresin ide kontrol etme çabası içinde olurlar (Elliot ve Eisdorf). B tipi kişilik davranışı gösteren bireyler ise kendi başına bir kişilik özelliği olmayıp A tipi davranış özellikleri gösteren kişilerin kişilik özelliği zıddı olarak ortaya çıkmıştır. B tipindeki kişiler oldukça yumuşak huylu duyarlı tahammül ve sabır gösterirken zaman ve kişiler ile yarış halinde olmadan hatta zaman kavramını da dikkate almadan düzenli çalışarak mücadeleci ve bir davanın hararetli tarafı olmazlar. Katı çalışma kuralları ve başarıya odaklı olmadıkları içindir ki, B tipi kişilik özelliklerini sergileyen B tipi insanlar sabırlı olmaları farklı açılardan olayları değerlendirmeleri neticesi olarak, yönetimin üst seviye kadar yükselebilirler (Gilmer). Stres organizasyon için yönetsel anlamda çok önemli bir olgu olup, iş görenin performansını ve verimliliğini düşürmekte, olumsuz davranışlar sergilemesine neden olmaktadır (Ceylan, Ulutürk).
Ekleme
Tarihi: 19 Şubat 2019 - Salı
Bilinenin Aksine Kişilik Tipleri Hastalıklara Neden Oluyor
Yazıya ifade bırak !
Bu yazıya hiç ifade kullanılmamış ilk ifadeyi siz kullanın.
Okuyucu Yorumları
(0)
Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.